Συνέντευξη: Δημήτρης Παπάζογλου | Ρυθμός, αρμονία, ακρίβεια και «ατύχημα»

Ο Δημήτρης Παπάζογλου είναι ένας πολυβραβευμένος σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας που ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη, αλλά το ταλέντο και η δουλειά του έχουν ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας του. Το 2018, για τη νέα οπτική ταυτότητα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, ο ίδιος και η ομάδα του απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Γενικής Γραφιστικής, στα Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής και Εικονογράφησης (ΕΒΓΕ), ενώ για την αντίστοιχη οπτική ταυτότητα τιμήθηκε με το Χρυσό Βραβείο Γραφιστικής, καθώς και με το Αριστείο Τυπογραφίας. 

Δημήτρης Παπάζογλου | Φωτογραφία: Κώστας Αμιρίδης

1. Σε σχετικά μικρή ηλικία, 27 ετών, γνώρισες την επιτυχία και την αναγνώριση της γραφιστικής κοινότητας, καθώς έγινες ο νεαρότερος σχεδιαστής που κέρδισε τη διάκριση ΜΕΓΑ ΕΒΓΕ των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής και Εικονογράφησης εν έτη 2004. Θεωρείς ότι η επιτυχία αυτή επηρέασε και σε ποιο βαθμό την μετέπειτα επαγγελματική αλλά και προσωπική σου πορεία;


Μπορώ με σιγουριά να πω πως δεν αποτέλεσε αφορμή για εφησυχασμό. Δεν σου κρύβω πως εκείνη την εποχή και όπως είναι λογικό, λόγο του νεαρού της ηλικίας υποδέχτηκα την συγκεκριμένη –ανέλπιστη– βράβευση με μεγάλη χαρά. Δυσκολεύομαι όμως να πω με σιγουριά ποια ήταν τα οφέλη. Σίγουρα ενίσχυσε το επαγγελματικό μου στίγμα στον χώρο ταυτόχρονα όμως με την αυτοπεποίθηση μου και την τάση για συνεχή εξέλιξη. Άλλωστε η ανάγκη για διαρκή αναζήτηση, βελτίωση, παίδευση και ως εκ τούτου αυτοεκπαίδευση δεν έχει σταματήσει μέχρι και σήμερα να υπάρχει ανεξάρτητα από οποιαδήποτε βράβευση. Και ίσως αυτό να ήταν πάντα το ζητούμενο μου. Η γραφιστική για τα βραβεία δεν ήταν ποτέ στην πραγματικότητα ο αυτοσκοπός.

Ο Δ. Παπάζογλου παραλαμβάνει το Βραβείο Γενικής Γραφιστικής
για το σχεδιασμό της νέας οπτικής ταυτότητας της

Φωτογραφία: Πάμελα Μίνη

2. Τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, παρατηρούμε μια άνθηση του τομέα της οπτικής επικοινωνίας στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, με σημαντικούς σχεδιαστές και ομάδες που κατάφεραν να ξεφύγουν από τα στενά όρια της πατρίδας τους και να παρουσιάσουν αξιόλογο έργο στο εξωτερικό. Σε ποιους παράγοντες νομίζεις ότι οφείλεται η επιτυχία αυτή;


Υπάρχει ένα γενικότερο φαινόμενο με την Θεσσαλονίκη και δεν αφορά μόνο τον χώρο του design. Ιστορικά η Θεσσαλονίκη είχε μια πρωτοπορία σε πολλά ακόμη πράγματα, όπως η σύγχρονη Ελληνική λογοτεχνία και ποίηση, εδώ γεννήθηκαν τα πρώτα free press, το μπάσκετ ακόμα και το σκυλάδικο. Όσον αφορά όμως το design η αλήθεια είναι πως η Θεσσαλονίκη με πάντα με βάση την κλίμακα της αλλά και ως πόλη της ευρύτερης περιφέρειας είχε παραδοσιακά μια πολύ καλή σχολή σχεδιαστών όχι μόνο τα τελευταία 15 χρόνια αλλά ακόμη και προ «ΕΒΓΕ» εποχής. Δεν είναι τυχαίο πως ξεχωρίζουν ακόμα για το έργο και την παρακαταθήκη που μας άφησαν σημαντικοί σχεδιαστές όπως ο γκράφικερ Γιάννης Σβωρόνος, ο Στέργιος Δελιαλής, o Αλέξης και Κώστας Πετρίδης -κοντά στους οποίους ενηλικιώθηκα σαν σχεδιαστής- αλλά και πολύ άλλοι. Συνέδρια και πρωτοβουλίες όπως η διοργάνωση του Παγκόσμιου Συνεδρίου Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας με εμπνευστή τον Κλήμη Μαστορίδη και την ομάδα Altervision συνέχισαν την παράδοση αυτή ενώ μέσω των βραβεύσεων πολλών σχεδιαστών της γενιάς μου στα Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής και Εικονογράφησης (ΕΒΓΕ), η έντονη σχέση της Θεσσαλονίκης με το design ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο. Παρ’ όλα αυτά, δεν θεωρώ σήμερα την Θεσσαλονίκη «Μέκκα των γραφιστών» αφού και στην Αθήνα διαπιστώνουμε εξαιρετική άνθιση του design όσο και εξαιρετικούς σχεδιαστές και ομάδες με εξαιρετική παρουσία και πορεία στον χώρο όπως ο Γιάννης Καρλόπουλος, η mousegraphics, η K2design, οι MnP, οι Typical Organization, οι Birthdays Design και πολλοί ακόμα. Όσον αφορά την Θεσσαλονίκη όμως το μεγάλο στοίχημα παραμένει. Η διατήρηση, η στήριξη και συνέχιση της κουλτούρας γύρω απο την οπτική επικοινωνία και το design δεν θα έπρεπε να αφορά μόνο ιδιωτικές πρωτοβουλίες αλλά την ευρύτερη αρχή του Δήμου. Γιατί η ιστορία έχει αποδείξει πως η Θεσσαλονίκη έχει την τάση να γεννά ιδέες, και ανθρώπους αλλά είναι παντελώς ανίκανη στο να το αναγνωρίζει, να το κεφαλαιοποιεί και εντέλει να το διατηρεί προς όφελός της. 

NIKE

3. Έχοντας και ο ίδιος συνεργαστεί με μεγάλα brands και εταιρίες του εξωτερικού, ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές θα εντόπιζες σε σχέση με την εγχώρια αγορά, τόσο σε επίπεδο οργάνωσης όσο και σε θέματα νοοτροπίας; 


Ξέρεις, συχνά αντιμετωπίζουμε το «εξωτερικό» ως ένα ομοιογενές κράτος με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Στην πραγματικότητα το κάθε πολυεθνικό brand και η κάθε εταιρεία έχει τις δικές της κατεύθυνσης και το δικό του σύστημα οργάνωσης, οπότε θεωρώ πως θα ήταν άδικη μια τέτοια σύγκριση με την εγχώρια αγορά, η οποία εξ ορισμού είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Πρέπει όμως να σημειώσω πως ως ενεργός επαγγελματίας εδώ και δύο δεκαετίες, βλέπω με μεγάλη μου χαρά ότι τα τελευταία χρόνια συντελείται μία σημαντική αλλαγή: Τόσο οι πολιτιστικοί θεσμοί, όσο και ο ευρύτερος επιχειρηματικός κόσμος της Ελλάδας, επιδεικνύουν μία ουσιαστική αναγνώριση της σημαντικότητας του design. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως το θεωρούν βασικό και αναπόσπαστο εργαλείο, προκειμένου να επιτύχουν την αποτελεσματική μετάδοση των μηνυμάτων τους και την επαφή τους με το κοινό. Παράλληλα, ως επαγγελματίες, είμαστε στην εξαιρετικά ευχάριστη –και καθόλου δεδομένη- θέση να διαπιστώνουμε θετικές αλλαγές και εξελίξεις και στα θέματα νοοτροπίας, αλλά και στον τρόπο οργάνωσης των εγχώριων εταιρειών και θεσμών.




Toumba - The Cup Issue

 
4. Μέσα από τη δουλεία σου μπορεί κάποιος να διακρίνει στοιχεία και επιρροές από το μανιφέστο του Walter Gropius και τη σχολή του Bauhaus. Ποια είναι η φιλοσοφία που σε εκφράζει σε σχέση με το design και ποιες είναι οι βασικές αρχές που ακολουθείς και χαρακτηρίζουν τις δημιουργίες σου; 

Mε ενθουσιάζει η συνεχής διάδραση που μπορεί να διαπιστώσει κανείς ανάμεσα στη φόρμα και το περιέχοµενο. Ως πετυχημένη λύση σε ένα ζήτημα οπτικής επικοινωνίας θεωρώ εκείνη που καταφέρνει και συνοψίζει ταυτόχρονα τρεις διαφορετικές ανάγκες. Την επιθυμία του πελάτη, την κατανόηση του κοινού και την «ματιά» του σχεδιαστή. Κοινός παρανομαστής που γεφυρώνει αυτές τις τρεις καταστάσεις είναι η δημιουργία αλληλένδετων και ακλόνητων σχεδιαστικών και εννοιολογικών παραδοχών, τέτοιες ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά η μία προς την άλλη. Μιλώντας µε όρους αρχιτεκτονικής θα µπορούσαµε να χαρακτηρίσουμε αυτήν την συνθήκη ως “το συνεχή διάλογο ανάμεσα στην φόρμα και την λειτουργία”. Το περιεχόμενο ή η λειτουργία καθορίζουν την φόρμα, η φόρμα µε την σειρά της το περιεχόμενό κοκ. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα συνεχές δίπολο και στην ιδανική συνθήκη δεν μπορείς στο τέλος να ξεχωρίσεις το ένα από το άλλο. Ως προέκταση των παραπάνω, προσπαθώ ο σχεδιαστικός μου προσανατολισμός να βασίζεται στην δύναμη της απλότητας που μέσω της αφαίρεσης υποστηρίζει και ενισχύει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το εννοιολογικό φορτίο μιας εργασίας. Δομικά στοιχεία αυτής της μεθοδολογίας σχεδιασμού αποτελούν ο ρυθμός, η αρμονία, η ακρίβεια αλλά πολλές φορές και το «ατύχημα».
 
5. Χρώμα vs άσπρο-μαύρο. Ο σπουδαίος φωτογράφος του περασμένου αιώνα Henri Cartier-Bresson είχε πει κάποτε για το χρώμα, ότι αποτελεί την άρνηση όλων των τρισδιάστατων αξιών της φωτογραφίας. Ποια είναι η δική σου άποψη σε σχέση πάντα με την οπτική επικοινωνία;

Θα επωφεληθώ της αναφοράς σου στον Henri Cartier–Bresson για να προσθέσω άλλη μία διατύπωση σχετικά με το χρώμα από τον χώρο επίσης της φωτογραφίας. Είναι αυτή του William Eggleston ο οποίος το 1965 περίπου εισαγάγει πρώτος το χρώμα στην μέχρι τότε καλλιτεχνική ασπρόμαυρη φωτογραφία. Κατά τον Eggleston, η πράξη αυτή αφορούσε στην ανάγκη να «περιγράψει» πολλά περισσότερα μέσα από τις εικόνες του. Νομίζω λοιπόν πως κάπου ανάμεσα στις διατυπώσεις αυτών των δυο κορυφαίων φωτογράφων, βρίσκεται και η απάντηση στο ερώτημα. Η έντονη χρήση της ασπρόμαυρης παλέτας στην δουλειά μου δεν αποτελεί μια σχεδιαστική εμμονή. Το χρώμα ως ένα ακόμη εκφραστικό μέσο και ειδικά στον χώρο της οπτικής επικοινωνίας είναι αρκετό για να προκαλέσει επιπλέον νοηματικούς συνειρμούς και ως εκ τούτου θεωρώ πως η χρήση του θέλει προσοχή. Στις περιπτώσεις που το νοηματικό πλαίσιο μια ιδέας περιγράφεται πλήρως μόνο με μαύρο και άσπρο τότε προσπαθώ να μένω μόνο σε αυτά προκειμένου να αποφύγω οποιαδήποτε άλλη συνειρμική και πολλές φορές προς λάθος κατεύθυνση, εντύπωση. Αν όμως έχω την ανάγκη να «περιγράψω» ακόμα περισσότερα τότε υιοθετώ το ανάλογο χρώμα που βοηθάει προς την επιθυμητή κατεύθυνση.


"52 - Δημήτρια" | Poster


"52 - Δημήτρια" | Poster


"52 - Δημήτρια" | Event Poster Marius Preda

 

"52 - Δημήτρια" | Aristotelous Tubo

"52 - Δημήτρια" | Πλ. Αριστοτέλους - Θεσσαλονίκη
 
 
"52 - Δημήτρια" | Banners 



"52 - Δημήτρια" | Φωτογραφία: Δήμητρα Σιδερίδου



 
"52 - Δημήτρια" | Σαλόνι καταλόγου


"52 - Δημήτρια" | Σαλόνι καταλόγου


"52 - Δημήτρια" | Σαλόνι καταλόγου


"52 - Δημήτρια" | Σαλόνι καταλόγου
  
6. Το 2017 κερδίσατε μαζί με τους συνεργάτες σου Γιώργο Ματθιόπουλο, Γιώργο Τριανταφυλλάκο και Axel Peemoeller τον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό της οπτικής ταυτότητας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Ποια ήταν η βασική ιδέα πίσω από τη σχεδιαστική σας πρόταση και τι θέλετε να πετύχετε με αυτή;

Η επιλογή της σχεδιαστικής πρότασης της ομάδας μας στον πανελλήνιο διαγωνισμό για τον σχεδιασμό της Οπτικής Ταυτότητας Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος δεν αποτέλεσε μόνο μέγιστη τιμή, αλλά σίγουρα και μια τεράστια πρόκληση. Αφενός γιατί αρχικά είχαμε την τιμή να επιλεχθούμε στην τελική 5άδα και να δοκιμάσουμε τις ικανότητες μας συναγωνιζόμενοι κορυφαία σχήματα και συναδέλφους με εξαιρετική πορεία στον χώρο της οπτικής επικοινωνίας. Αφετέρου γιατί το συγκεκριμένο έργο χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό δυσκολίας αφού η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος μέσα από τον θεσμικό της ρόλο δεν αφορά μόνο την διαφύλαξη και τη διάθεση της πνευματικής παράδοσης της χώρας μας αλλά επιπλέον συστήνεται από το πολυτιμότερο μωσαϊκό των ανθρώπων του τόπου μας. Η βασική ιδέα πάνω στην οποία χτίστηκε το σύνολο του έργου αφορά στην κατανόηση μας –και ως εκ τούτου την θέση μας– για το τι είναι στην πραγματικότητα μια Βιβλιοθήκη ως προς την οντότητά της αναγνωρίζοντάς την τελικά ως ένα σημείο ισορροπίας ανάμεσα σε μια πληθώρα αντίρροπων δυνάμεων. Ένα σημείο ισορροπίας ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, το κλασικό και το μοντέρνο, το αναλογικό και το ψηφιακό, το εθνικό και το παγκόσμιο, το πραγματικό και το φανταστικό και ταυτόχρονα την βιβλιοθήκη ως ένα τόπο σε μια κατάσταση διαρκώς αχρονική και ταυτόχρονα διαχρονική, έναν χώρο ενδοριακό. Από εκεί και πέρα, όλες οι σχεδιαστικές μας επιλογές αφορούσαν στον τρόπο με τον οποίο θα εκφράζαμε καλύτερα την παραπάνω θέση απαντώντας ταυτόχρονα στα πολλαπλά ζητήματα και τις ανάγκες επικοινωνίας που έθετε η ίδια η ΕΒΕ μέσα από την πρόσκληση ενδιαφέροντος για τον σχεδιασμό της Οπτικής της Ταυτότητας. Επιπλέον, έχοντας στο μυαλό μας τόσο την πολυμορφία του περιεχομένου της Βιβλιοθήκης όσο και την διαχρονικότητα αυτού και θέλοντας παράλληλα να μην περιορίσουμε τους μελλοντικούς δυνητικούς σχεδιαστές μέσα σε μια σειρά αυστηρών κανόνων χρήσης μιας επικαιροποιημένης εικόνας, δημιουργήσαμε ένα οπτικό αλφάβητο και ένα οπτικό συντακτικό προτείνοντας στο τέλος ουσιαστικά όχι απλά ένα μονοσήμαντο λογότυπο αλλά μια πολλαπλών δυνατοτήτων εργαλειοθήκη οπτικού λόγου, ένα ανοιχτό σύστημα σχεδιασμού, ή αλλιώς οπτικής συγγραφής, που μπορεί να εξελίσσεται διαρκώς, όπως ακριβώς η ίδια η γλώσσα. 
 
EBE | NLG Corporate Identity
EBE | NLG Booklet
EBE | NLG Brand Book
EBE | NLG Brand Book
EBE | NLG Posters



Graphic Designer | aggeliki.mk@gmail.com 
"Πολίτης της Κυριακής" | "Παράθυρο" 29.04.18
 #Γραφιστορίες #128

Comments

myhuonglequyen said…
Thanks for sharing, nice post! Post really provice useful information!

An Thái Sơn với website anthaison.vn chuyên sản phẩm máy đưa võng hay máy đưa võng tự động tốt cho bé là địa chỉ bán máy đưa võng giá rẻ tại TP.HCM và giúp bạn tìm máy đưa võng loại nào tốt hiện nay.

Popular

Διπλή διεθνής διάκριση για την ομάδα ρομποτικής του Γυμνασίου Αρχαγγέλου, Λακατάμιας, στο Robotex International

Η εικαστικός Ειρήνη Γκόνου παρουσιάζει τη νέα της έκθεση με τίτλο De Materia Magica

Graphic Stories Cyprus to Represent Cyprus at the Prestigious Festival Eastern European Design (FEED) in Warsaw!